Эрон нефть қазиб олишни тўлиқ тиклади

Исроилнинг ҳаво ҳужумлари ва АҚШ санкцияларига қарамай, Теҳрон нефть қазиб олишни тиклабгина қолмай, уни рекорд даражага етказди.

Bloomberg нашрининг ёзишича, Исроил зарбалари ва АҚШнинг йиллардан бери давом этаётган санкцияларига қарамасдан, Эрон нефть саноати тез суръатлар билан ўсмоқда. Аналитиклар баҳосига кўра, Теҳрон босимга бардош бера олди, балки охирги бир ой ичида нефть қазиб олиш ва экспортни анча оширди.

Нашрнинг аниқлашича, Теҳрон ўзининг асосий савдо ҳамкори бўлган Хитой билан стратегик ҳамкорликдан фаол фойдаланмоқда ҳамда санкцияларни четлаб ўтиш учун мураккаб логистика схемаларини қўлламоқда. Бундан ташқари, АҚШнинг санкцияларни қўллашдаги изчил эмаслиги ҳам Эронга ёрдам бермоқда.

Дональд Трамп июн ойи охирида Вашингтон Теҳронга нисбатан айрим санкцияларни юмшатиши мумкинлигини айтган эди. Аммо, Axios нашрига кўра, кейинроқ у фикрини ўзгартирди, бунга Эрон раҳбариятининг кескин баёнотлари сабаб бўлган.

2024 йилда Эрон ўртача кунига 5 миллион баррел нефть қазиб олди — бу 1979 йилдан бери (режим алмашган йилдан буён) энг юқори кўрсаткичдир. Ўтган йили нефть ва нефт маҳсулотлари экспорти Эронга 78 миллиард доллар даромад келтирди, бу эса 2012 йилги инқироздан олдинги даражага деярли етиб борди.

Vortexa компаниясининг сўнгги маълумотларига кўра, 2025 йил июн ойида экспорт ҳажми кунига 1,8 миллион баррелдан ошди. Асосий харидор Хитой ҳисобланади.

Бу ўсиш 13-июнда Исроил билан бошланган урушга қарамасдан давом этмоқда. 12 кун ичида Исроил ҳарбий-ҳаво кучлари Эроннинг нефть ва газ саноатига катта зарар етказишга ҳаракат қилди. Хусусан, дунёдаги энг йирик газ кони бўлган Жанубий Парс ва бир нечта нефтни қайта ишлаш заводлари ҳужумга учради. Натижада ёнғинлар келиб чиқди ва айрим ишлаб чиқариш объектлари вақтинча тўхтатилди. Бироқ Эрон Энергетика вазирлиги маълумотларига кўра, асосий инфратузилма бутунлигича қолган.

Жанубий Парс табиий газ қазиб олишнинг учдан икки қисмини таъминлайди ва нефт-кимё маҳсулотлари ишлаб чиқаришда муҳим роль ўйнайди. Зарар кўрилганига қарамай, етказиб бериш тезда тикланди. Эрон зарар етмаган нефтни қайта ишлаш заводлари ҳисобига урушдан олдинги экспорт ҳажмини деярли тўлиқ тиклади.

Шунга қарамай, таҳлилчилар огоҳлантирмоқда: Эрондаги асосий экспорт терминали — Харг ороли Исроилнинг кейинги ҳужумлари учун нишонга айланиши мумкин. Бу жой келаси урушда муҳим нишонга айланиш эҳтимоли юқори.