Ер тезроқ айлана бошлади – тадқиқот

Сайёра тезроқ айланмоқда, 10 июль йилнинг энг қисқа куни бўлди, у стандарт 24 соатдан 1,36 миллисонияга камроқ давом этди. Бу ҳақда DW халқаро Ер айланиш хизмати ва АҚШ ҳарбий-денгиз обсерваториясига таяниб хабар бермоқда.

Кундалик ҳаётда “тақчиллик” сезилмайди, аммо бу номувофиқликлар компьютерлар, сунъий йўлдошлар ва телекоммуникацияларнинг ишлашига салбий таъсир кўрсатиши мумкин.

1955 йилдан бошлаб атомларнинг тебранишларини кузатиб борадиган аниқ вақтни ўлчаш учун махсус атом соатлари қўлланила бошланди.

Қизиғи шундаки, илгари сайёра секинроқ айланган, шунинг учун 1972 йилдан бери олимлар Мувофиқлаштирилган умумжаҳон вақтига (UTC) 27 марта – кабиса йилига ўхшаб, 1 сония қўшган. Аммо ўшандан бери сайёра тезроқ айлана бошлади ва 2016 йилдан бери бир сония ҳам қўшилмади. Ва энди мутахассислар иккинчи сонияни олиб ташлаш кераклигини истисно қилмайди. Улар бунга биринчи марта дуч келишади. Дунё бўйлаб технология учун бу “2 минг муаммоси” каби ҳолатга айланиши мумкин, чунки ҳамма компьютерлар 99 дан 00 гача бўлган саналарни “ноль ҳолатга келтириш”га бардош бера олмаслигидан чўчишганди, деб огоҳлантирмоқда олимлар.

Шу билан бирга, умуман сайёрага салбий таъсир кўрсатадиган глобал исиш Ернинг айланишининг тезлашишига қарши таъсир кўрсатади: агар муз эриши бўлмаганида, бир сония аллақачон олиб ташланиши керак эди.

Қисқа муддатда айланиш тезлигининг ўзгариши Ойнинг ҳолати ва сув тошқини билан боғлиқ бўлиб, мавсумий омиллар ҳам роль ўйнайди – масалан, сайёра ёзда анъанавий равишда тезроқ бўлади. Аммо мутахассислар узоқ муддатли башоратлар билан боғлиқ муаммоларга дуч келишади: улар бир йилдан кўпроқ вақтни олдин башорат қилмайди, деб хабар беради 24.kg.