Barqaror Rivojlanish Dasturining uchinchi maqsadi - Sog‘lom hayotni ta’minlash va har qanday yoshdagi farovonlikni targ‘ib qilishdir.Ushbu maqsad o‘z oldiga quyidagi masalalarni qo‘ygan:
• 2030 yilga kelib dunyoda onalar o‘limi koeffisiyentini 100000 tirik tug‘ilgan chaqaloqqa nisbatan 70 dan kam darajaga tushirish;
• 2030 yilgacha bolalar va 5 yoshgacha bo‘lgan bolalarning o‘limini mutlaq bartaraf etishga erishish;
• 2030 yilga qadar e’tibordan chetda qolgan OITS, sil, bezgak va tropik kasalliklar, epidemiyalariga barham berish, gepatit, suv orqali yuqadigan kasalliklar hamda boshqa yuqumli kasalliklarga qarshi kurash;
• 2030 yilga kelib, ruhiy salomatlik va farovonlikni oshirish, profilaktika va davolash orqali yuqumli kasalliklardan kelib chiqadigan bevaqt o‘limni uchdan birga kamaytirish;
• Giyohvandlik va spirtli ichimliklarni iste’mol qilishni o‘z ichiga olgan moddalarga qaramlikning oldini olish va davolashni takomillashtirish;
• 2030 yilga qadar jinsiy va reproduktiv salomatlik xizmatlaridan umumiy va keng qamrovli foydalanishga erishish;
• Sog‘liqni saqlashning universal qamrovini ta’minlash, shu jumladan, moliyaviy xavfdan himoya qilish, sifatli tibbiy xizmatlardan foydalanish va barcha uchun xavfsiz, samarali, sifatli va arzon dori-darmon va vaksinalardan foydalanish;
• 2030 yilga kelib, xavfli kimyoviy moddalar ta’siridan va havo, suv va tuproqning ifloslanishi va zaharlanishidan o‘lim va kasalliklar sonini sezilarli darajada kamaytiring.
• Birinchi navbatda rivojlanayotgan mamlakatlarga ta’sir ko‘rsatadigan yuqumli va yuqumsiz kasalliklarni davolash uchun vaksinalar va dori-darmonlarni tadqiq qilish va rivojlantirish;
• Arzon narxlardagi muhim dori-darmon va vaksinalarning mavjudligini ta’minlash, hamma uchun dori-darmonlardan foydalanish imkoniyatini ta’minlash va h.k.
Ayniqsa, bugun butun dunyo pandemiya ostida yashayotganini hisobga olsak, ushbu maqsad doirasidagi masalalarni amalga oshirish bugungi global vaziyatning muhim tarkibiy qismidir. Hozirda dunyo misli ko‘rilmagan global sog‘liqni saqlash inqiroziga duch kelmoqda – COVID-19 insoniyat azobiga aylanmoqda, global iqtisodiyotni beqarorlashtirmoqda va dunyo bo‘ylab milliardlab odamlarning hayotini tubdan o‘zgartirmoqda.
Pandemiya boshlanishidan avval bu maqsad doirasida millionlab odamlarning sog‘lig‘ini yaxshilash, bolalar va onalar o‘limi bilan bog‘liq bo‘lgan umr ko‘rish davomiyligini oshirish va o‘limning eng ko‘p uchraydigan sabablarini kamaytirish bo‘yicha muhim yutuqlarga erishildi. Ammo ko‘plab turdagi kasalliklarni yo‘q qilish va turli xil doimiy va paydo bo‘layotgan sog‘liq muammolarini hal qilish uchun ko‘proq harakat qilish kerak. Sog‘liqni saqlash tizimini yanada yaxshi moliyalashtirish, sanitariya va gigiyenani yaxshilash va shifokorlarga murojaat qilish imkoniyatlarini kengaytirishga e’tibor qaratish orqali millionlab odamlarning hayotini saqlab qolishda muhim yutuqlarga erishish mumkin.
COVID-19 kabi sog‘liqni saqlash bilan bog‘liq favqulodda vaziyatlar global xavf tug‘dirdi va bu borada shoshilinch tayyorgarlik zarurligini ko‘rsatdi. Birlashgan Millatlar Tashkilotining Taraqqiyot Dasturi mamlakatlarning COVID-19 inqiroziga qarshi kurashish va undan chiqish borasidagi muhim belgilarni qayd etdi. Vaziyat sog‘liqni saqlash tizmi har qanday favqulodda holatlarga tayyor turishi va 21-asrda davlatlar tomonidan sarmoya kiritilishi lozim bo‘lgan eng muhim nuqta ekanligini ko‘rsatib berdi. Pandemiya sog‘liqni saqlash sohasi inqirozi bilan birga ko‘plab boshqa muammolarni ko‘rsatib qo‘ydi. Bu esa hukumat va jamoatchilikning tibbiyot sohasi xodimlarining sadoqati va fidoyiligini qadrlaydigan, ularning mehnati mos munosabatda bo‘lishini talab etadi.
Behzod Djalilov, O‘zMTDP Mirzo Ulug‘bek tuman
Kengashi deputati
