BMT global gumanitar yordam dasturini keskin qisqartirdi

Dunyodagi krizis o‘choqlarida ehtiyoj oshib borayotgan bir paytda, BMT moliya yetishmasligi sababli yordam dasturlarini qisqartirishga majbur bo‘ldi. Gumanitar muassasalar ta’biri bilan aytganda, «eshitilmagan darajadagi moliyaviy tanqislik» qarorlar qabul qilishda og‘riqli tanlovlarga olib kelmoqda.

BMTning Gumanitar masalalarni muvofiqlashtirish boshqarmasi (OCHA) dushanba kuni ma’lum qilishicha, 2025 yil uchun boshda so‘ralgan 44 mlrd dollar yordam miqdori 29 mlrd dollargacha qisqartirilmoqda. Endilikda faqat eng og‘ir inqirozlarga yo‘naltirilgan «giper-afzallantirilgan» dastur amalga oshiriladi.

Bu o‘zgarishlar asosiy donor davlatlar – ayniqsa, AQSh tomonidan yordam miqdorining keskin kamayishi ortidan yuzaga keldi. Donald Tramp boshchiligidagi ma’muriyat tashqi yordamni qisqartirdi, boshqa davlatlar esa global iqtisodiy beqarorlikni bahona qilib uning izidan bordi. Hozirgacha BMT bor-yo‘g‘i 5,6 mlrd dollar jamlagan bo‘lib, bu so‘ralgan mablag‘ning atigi 13 foizini tashkil etadi.

Bu vaziyat Sudan, G‘aza, Kongo Demokratik Respublikasi va Myanma kabi mojaro hududlarida katta muammolar keltirib chiqarishi mumkin. Milliy qochqinlar va ko‘chirilganlar soni ortib, insonparvarlik yordamiga bo‘lgan talab yanada keskinlashmoqda.

BMT bosh kotibining o‘rinbosari va favqulodda yordam koordinatori Tom Fletcher shunday dedi: «Bu shunchaki moliyaviy iltimos emas, balki global mas’uliyat, insonparvarlik va aziyatga chek qo‘yish bo‘yicha chaqiriqdir».