📍Мамлакатда макроиқтисодий вазиятни тартибга солишда валюта курси асосий инструментлардан бири бўлиб, макроиқтисодий масалаларни ҳал этишда унинг роли кучайиб бормоқда.
💱Валюта курси муҳим макроиқтисодий кўрсаткичлар, жумладан, инфляция даражаси, тўлов баланси ҳолати ва давлат бюджетининг кўрсаткичларига ҳамда мамлакат пул бозоридаги талаб ва таклиф шаклланишига тўғридан-тўғри таъсир ўтказади.
💱Бунда валюта курси режимининг қайси тури танлаб олингани алоҳида аҳамиятга эга. Бугунги кунда Ўзбекистонда расман “эркин сузувчи” валюта курси режими амал қилади.
📈Ўзбекистон сўми курсининг шаклланишига мамлакатимиз ички валюта бозоридаги талаб ва таклиф динамикаси, асосий савдо ҳамкор-давлатларда миллий валюта курсидаги ўзгаришлар ҳамда аҳоли ва тадбиркорлик субъектларининг валюта курси бўйича кутилмалари муҳим таъсир кўрсатади.
📌Валюта курсининг асосий макроиқтисодий кўрсаткичларга таъсирини қуйидаги йўналишлар бўйича кўриб чиқиш мумкин.
1️⃣Ички нарх-наволар ва инфляцион кутилмаларга таъсири: 2022 йил якунлари бўйича аҳоли томонидан асосий истеъмол қилинадиган товарлар импорти қарийб 9,2 млрд долларни ташкил этиб, уларнинг жами импортдаги улуши 33 фоизга тўғри келди.
2️⃣Тўлов балансига таъсири: Валюта курсининг тушиши экспорт кўрсаткичларининг ошиши, импорт ҳажмларининг пасайиши ва ташқи қарз маблағларини жалб қилган хўжалик субъектларининг қарз юки ошишига олиб келади.
3️⃣Бюджет даромадларига таъсири: валюта курси ўзгариши ички нархлар даражасига таъсир қилиши орқали билвосита солиқлар (ҚҚС, акциз, сотувдан солиқлар ва б.) ҳажмини ўзгартиради.
4️⃣Ташқи қарзга хизмат кўрсатиш: Миллий валюта курсининг қадрсизланиши ташқи қарзга хизмат кўрсатиш харажатларининг ошишига олиб келади.