Россия нефт даромадларининг пасайишига тайёр

Россия расмийлари нефт даромадларининг кескин камайишига тайёргарлик кўрмоқда. 2025–2028 йилларга мўлжалланган янгиланган прогнозида Иқтисодий ривожланиш вазирлиги Уралс нефтининг нархини бир баррел учун 56 доллар қилиб белгилади. Бу пандемия авж олган пайтда нарх 41,7 долларни ташкил қилган 2020 йилдан бери энг паст кўрсаткичдир. Нефт нархи фақат 2015-2016 йилларда пасайган.

Янги прогноз бюджет харажатларини ҳисоблаш учун ишлатиладиган баррел учун 60 доллардан паст ва бюджетда кўрсатилган 69,7 доллардан сезиларли даражада паст. Агар ҳақиқий нарх 60 доллардан паст бўлса, этишмаётган даромад Миллий фаровонлик жамғармаси ҳисобидан қопланиши керак. 1 апрел ҳолатига кўра, унинг ликвидли активлари 3,27 триллион рублни ташкил этди.

Нархларнинг тушишига Хитой ва АҚШ ўртасидаги савдо можароси ва глобал иқтисодий пасайишни кутиш сабаб бўлган. Брент нархи аллақачон 60 доллардан, Уралс эса 50 доллардан пастга тушди. Биринчи чоракда нефт ва газ бюджети даромадлари ўтган йилги даражадан 10 фоизга паст бўлди. Март ойида пасайиш 17% ни ташкил этди.

Раиффеисенбанк таҳлилчиларининг ҳисоб-китобларига кўра, ўртача нарх 55 доллар бўлса, Миллий фаровонлик жамғармасидан 0,9 триллион рублгача компенсация талаб қилинади. Т-Инвестментс бош иқтисодчиси Софя Донетскнинг қўшимча қилишича, нархнинг 10 долларга туширилиши бюджетга 1 триллион рубл ва 0,5 фоиз пунктга тушиши мумкин.

Иқтисодий ривожланиш вазирлиги ҳам доллар курсига тузатиш киритди. Прогноз бир доллар учун 96,5 дан 94,3 рублгача пасайтирилди. Йил охиригача 98,7 га етиши кутилмоқда. Нефт солиқлари долларда ҳисобланганлиги сабабли рублнинг мустаҳкамланиши бюджет даромадларини янада камайтиради.

Зарарларнинг бир қисми бошқа даромадлар ҳисобидан қопланиши мумкин. Инфляция прогнози 4,5 фоиздан 7,6 фоизга кўтарилди. Иқтисодий ўсиш прогнози 2,5% даражасида сақланиб қолди. Иқтисодий ривожланиш вазирлиги буни йилнинг кучли бошланиши билан изоҳламоқда.

Агентлик маълумотларига кўра, 2025 йилда 1,5 фоизлик ўсишга эришиш чораклардан бирида рецессияни талаб қилади, аммо бундай сценарий базавий прогнозга киритилмаган.

София Донецкнинг таъкидлашича, нефт ва газ даромадларининг тақчиллиги, айниқса, Миллий фаровонлик жамғармасининг қисқариши ва мудофаа харажатларининг қаттиқ тузилмаси фонида сезилади.

2025 йил учун бюджет 1,2 триллион рубл дефицитни ўз ичига олади. Молия вазири ўринбосари Владимир Колйчевнинг таъкидлашича, 60 доллар атрофида нархда камомад ўсади, лекин 2 триллион рублдан ошмайди. Биринчи чорак якунларига кўра, дефицит аллақачон 2,2 трлн.

Келажакда Иқтисодий ривожланиш вазирлиги нархларнинг фақат ўртача тикланишини кутмоқда: 2026 йилда бир баррел учун 61 доллар, 2027 йилда 63 доллар ва 2028 йилда 65 доллар.