АТАCМS ядровий айиқни уйғотадими?

Россия-Украина жабҳасида кескинлашувнинг янги босқичи мавжуд. Ўтган якшанба куни Москва, эҳтимол, энг катта зарбаларидан бирини Украинага берди. Мамлакатга «Шаҳедлар», «Зирконлар», «Искандерлар» ва «Ханжарлар» юборилган. Мақсад давлатнинг энергия тизими эди. Кўплаб шаҳарларда портлашлар эшитилди.

Эртаси куни истеъфога чиққан АҚШ президенти Жо Байден Украинага АТАCМS ракеталарини Россия ҳудудига ўққа тутишга рухсат берди. Отиш масофаси тахминан 300 км. 19 ноябрга ўтар кечаси Брянск вилоятида портлаш содир бўлди. Зарба Карачев шаҳридаги катта ўқ-дорилар омборига тушди.

Россиянинг таъкидлашича, Ғарб Россия-Украина можаросини атайлаб кучайтирмоқда. Ва Россия Президенти Владимир Путин фармонни имзолади, унга кўра ядровий зарба учун асос «ядровий давлат кўмагида ҳар қандай ядросиз давлат томонидан Россия Федерацияси ва унинг иттифоқчиларига тажовуз қилиш», шунингдек, оммавий ҳаво ҳужуми бўлиши мумкин. ядровий бўлмаган воситалар, шу жумладан дронлар билан.

Музокараларнинг кутилаётган санаси қанчалик яқинлашса, вазият шунчалик ноаниқлашади. Бир томондан, ОАВ хабарларига кўра, Путин сайланган президент Доналд Трамп билан тинчлик бўйича мунозараларга очиқ. Ва у ҳатто Украинанинг босиб олинмаган ҳудудларини қўлга киритиш ғоясидан воз кечди, яъни у урушни минтақалар бўйлаб эмас, балки фронт чизиғи бўйлаб тугатишга тайёр.

Бошқа томондан, Кремль ҳеч қачон ҳеч қачон кесиб ўтмаслик керак бўлган «қизил чизиқлар» ҳақида шунчалик тез-тез гапирганки, энди улар АТАCМS-дан фойдаланишни жавобсиз қолдиришлари қийин. Ядровий эмас, балки ҳалокатли.

Ҳозирча ишонч билан айтишимиз мумкинки, ё ҳозирги кескинлашув Украина позициясини мустаҳкамлайди ва Россияни музокараларга ундайди, ёки вазият маълум даражада кескинлашишда давом этади.

Ҳарбий эксперт, полковник, Украина Қуролли Кучлари Бош штабининг собиқ спикери Владислав Селезнев ТRT Кремлдан кутилаётган жавоб ва Украинанинг ҳарбий истиқболлари ҳақида гапирди:

- Россия ҳудудидаги ҳарбий нишонларга ҳужумлар яхши. Брянск вилоятида АТАCМS ёрдами билан душман тўплаган артиллерия ўқ-дорилари ва ракеталар омборларининг бир қисми кейинчалик уларни Курск вилояти йўналишида ҳаракат қилаётган рус ҳарбийларига топшириш учун йўқ қилинди.

Руслар бошқа базавий арсенал ва омборларни излашлари керак. Аммо Украина Бош штаби ухламаяпти. Мисол учун, разведка Новгород вилоятида артиллерия снарядлари ва ракеталар сақланадиган яна бир омборни аниқлади. Бугун у ерга дронлар ҳам юборилди.

Бугунги кунда урушни белгилайдиган энг муҳим нарса бу ресурслардир. Агар руслар Украина кучларининг мудофаа чизиғида ўт тўсиқларини яратиш учун артиллерия ўқ-дориларига эга бўлсалар, улар жанг майдонида муваффақият қозонишади. Артиллерия снарядлари йўқ - улар жанг қила олмайди.

- Жавоб нима бўлиши мумкин?

— АҚШнинг Киевдаги элчихонаси баёнотларига кўра, улар ўз ишларини ёпиб қўйган ва Украина ҳудудига кенг кўламли ракета ва дрон ҳужумини кутишмоқда (мутахассис билан суҳбатдан бир соат ўтгач, Киевда ҳаво ҳужуми ҳақида сигнал эшитилди.

Ҳозир Қора денгизда бир нечта кема бор, бортида жами 28 та калибрли кема бор. Албатта, авиация, менимча, аллақачон зарядланган. Энди РС-26 учиришга тайёрланаётгани ҳақида кўпроқ хабарлар бор, бу кучли жанговар каллак билан 6000 кмгача масофани босиб ўтишга қодир бўлган ўрта масофали ракета. Агар жанговар каллак тахминан 1,5 тонналик ракета бўлса, биз етиб келиш нуқтасида ҳалокат даражасини тасаввур қилишимиз мумкин.

— Украинада ҳужумни қайтариш учун имконият борми?

— Бизда ҳаво ҳужумидан мудофаа тизими мавжуд. Мен ушбу ҳаво ҳужумидан мудофаа тизимлари бундай даражадаги ракеталарни йўқ қилишга қодирми ёки йўқлигини айтишга тайёр эмасман.

— Россия Федерацияси ядро қуролидан фойдаланиши мумкинми?

«Агар Путин ядровий қурол билан зарба бермоқчи бўлса, буни 2022 йилнинг апрелида қилган бўларди». Кейин мен Львов вилоятидаги полигонда эдим, кейин эса ҳарбий каналларимиз орқали биз тактик ядровий ракета билан ҳужумга тайёрланаётган эдик. Бу содир бўлмади.

Демак, дунё етакчилари Путинга бундай ракета ҳужумининг олдини олиш учун аргументлар топган. Ўшандан бери вазият кескин ўзгарган деб ўйламайман. Бу мунозаралар ва қўрқувларнинг барчаси Ғарб ҳамжамиятига ва етакчиларига босим ўтказиш учун мўлжалланган бўлиб, улар ядро қуролидан фойдаланиш билан боғлиқ реал ҳаракатларга айланиб қолиши даргумон.