Nega Fiso Ukraina bilan ziddiyatga kirishmoqda?

Ukrainadagi urush qanchalik uzoq davom etsa, ukrain xalqining taqdiri ko‘pincha partiyalar va Evropa Ittifoqining ba’zi davlatlari rahbarlarining o‘yinlarida savdo vositasiga aylanadi. Yaqinda Slovakiya Bosh vaziri, nominal ravishda sosial-demokrat, lekin amalda o‘ng qanot populist Robert Fiso Rossiya gazining Ukraina orqali tranzitini muzlatib qo‘yishi sababli Kiyev bilan jiddiy diplomatik mojaroga sabab bo‘ldi. Fiso agar Ukraina Yevropaga gaz tranzitini tiklashdan bosh tortsa, Kiyevni Ukrainaga elektr energiyasi eksport qilishni to‘xtatish va Slovakiyadagi ukrainalik qochqinlarga yordamni to‘xtatish bilan tahdid qilmoqda.

Biroq janjalning zamirida Slovakiyada yaqinlashib kelayotgan energetika inqirozi emas, balki slovaklarning e’tiborini ichki siyosiy muammolardan chalg‘itishga urinish – radikal tejamkorlik dasturi va hukmron koalisiyadagi inqirozning chuqurlashishi yotadi.

Mamlakat evrozonadagi eng yuqori byudjet taqchilligiga ega - 2024 yilda 6% atrofida. Rossiya gazi bilan biznes Slovakiya byudjetiga katta mablag‘ keltirdi. Slovakiyaning o‘zi boshqa Yevropa davlatlari uchun tranzit mamlakat edi va har yili tranzit uchun yarim milliard yevroga yaqin to‘lov yig‘ardi. Endi Bratislava bu daromad manbaidan mahrum.

Bundan tashqari, mamlakatdagi siyosiy inqiroz kuchaymoqda. 2024 yil oktyabr oyida bir guruh rossiyaparast va millatchi siyosatchilar Fisoning eng kichik koalisiya hamkori Slovakiya Milliy partiyasining parlamentdagi fraksiyasini tark etishdi. O‘shandan beri koalisiya parlamentda ko‘pchilik ovozga ega bo‘ldi, xolos. Shu bilan birga, hatto bosh vazirning ko‘plab sheriklari ham Fisoning rossiyaparast kursini o‘ta radikal deb hisoblay boshladilar: siyosiy doiralarda muddatidan oldin saylovlar o‘tkazish imkoniyati tobora ko‘proq muhokama qilinmoqda.