Prezident Jo Bayden amerikaliklar "COVID-19" ning kelib chiqishi va dunyo hamjamiyatining keyingi qadamlari to‘g‘risida "yaxshi xabarga loyiq", deb hisoblaydi, dedi Oq uy matbuot kotibi Jen Psaki seshanba kuni Butunjahon sog‘liqni saqlash tashkilotining pandemiya haqidagi hisoboti e’lon qilingandan keyin. Uning fikricha, virusning bir hayvondan ikkinchisiga, so‘ngra odamlarga yuqishidan boshlanishi bu bir ehtimol.
"Menimcha, u Amerika xalqi, dunyo hamjamiyati, tibbiyot mutaxassislari, shifokorlar - hayotni saqlab qolish uchun ish olib borgan insonlar, yaqinlarini yo‘qotgan oilalar - barchasi oshkoralikka loyiqdir", dedi Psaki jurnalistlar brifingida.
Koronavirus odamlarga hayvondan yuqishi mumkin, ammo bu fakt aniqroq o‘rganishni talab qiladi, deyiladi JSSTning yangi hisobotida. U AQSh va boshqa 12 mamlakat qo‘shma bayonotidan so‘ng ko‘p o‘tmay Evropa Ittifoqi tadqiqotchilarga bu faktni aniqlashtirishga yanada yaxshi kirishish va qo‘shimcha tergov o‘tkazishga chaqirdi.
Xitoy ilk marotaba koronavirus haqida xabar bergandan so‘ng 219 ta mamlakat va hududlarning rasmiylari 2,8 million o‘lim va 127,9 millio kasallanganlar haqida xabar berishdi jahon Sog‘likni saqlash tashkilotiga ma’lumot berishgan.
"Dunyo yaxshi xabarga loyiq", dedi Psaki. Buni ta’minlash uchun muhim qadam tashlash lozimligini ta’kidladi. U Xitoyni shaffofligi yo‘qligi uchun tanqid qildi va Pekindan global hamjamiyatga ma’lumot va javob berishga chaqirdi.
4 ssenariy
Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining seshanba kuni e’lon qilingan 120 sahifali hisobotida aytilishicha, virusni tarqatgan hayvon ko‘rshapalak emasligi ehtimoli mavjud. Yovvoyi hayvon qo‘lga olinib, keyinchalik fermada o‘stirilishi orqali tarqalishi ssenariysi «juda katta ehtimol» bilan amalga oshirilgan.
Mumkin bo‘lgan yana bir ssenariy - xuddi shunga o‘xshas ya’ni koronavirus ko‘rshapalak yoki pangolinni olib yurishi ma’lum bo‘lgan hayvonlardan biridan to‘g‘ridan-to‘g‘ri yuqtirilgan.
Boshqa ikkita senariy ehtimolidan uzoq deb hisoblandi. Hisobotda aytilishicha, sovuq oziq-ovqat mahsulotlari orqali bu "ehtimoli bor" va laboratoriya hodisasi orqali kirish "unchalik ehtimoli yo‘q" deb hisoblandi.
Laboratoriya nazariyasini qo‘llab-quvvatlovchi dalillar yo‘q va Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti bosh direktori Tedros Adhanom Ghebreesus seshanba kuni Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti guruhi uni "eng kam gipoteza" deb xulosa qildi.
Uxan shahridagi bir nechta laboratoriyalarni ham ko‘zdan kechirilgan va laboratoriya hodisasi natijasida virusning odam populyasiyasiga kirib borishi imkoniyatini ko‘rib chiqilgan. Laboratoriyada qochqinning yuzaga kelishi ehtimoldan yiroq degan gipoteza degan xulosaga kelingan bo‘lsa-da, mutaxassislarni jalb qilgan holda qayta topshirish haqida fikrlar aylanmoqda. Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining bahosi yetarlicha keng ekanligiga ishonch yo‘qligi ta’kidlanmoqda. Keyinchalik ishonchli xulosalarga kelish uchun qo‘shimcha ma’lumotlar va tadqiqotlar kerak bo‘lishi aytilmoqda.
Xitoyning koronavirus ilk aniqlanganda bu haqida xabar bergan olimlarni tanqid qilgani, ataylab ma’lumotlar oshkor etilishiga to‘sqinlik qilinganligi aytilmoqda.
Avstraliya, Kanada, Chexiya, Daniya, Estoniya, Isroil, Yaponiya, Latviya, Litva, Norvegiya, Koreya Respublikasi, Sloveniya va Buyuk Britaniya hukumatlari AQSh bilan qo‘shma bayonotga imzo chekdilar.
Dunyo rahbarlari pandemiya shartnomasini tuzish uchun birlashmoqdalar: "Hammamiz xavfsiz bo‘lgunimizcha hech kim xavfsiz emas"
"Biz Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti tomonidan Xitoyda yaqinda o‘tkazilgan tadqiqotlar bilan bog‘liq umumiy tashvishlarni bildirishga qo‘shilamiz, shu bilan birga xalqaro miqyosda tezkor, samarali, shaffof, ilmiy asoslangan va mustaqil jarayonni rivojlantirish va ulardan foydalanish bo‘yicha birgalikda ishlashning ahamiyatini kuchaytiramiz. kelajakda kelib chiqishi noma’lum bo‘lgan bunday epidemiyalarni baholash muhim ", deyiladi seshanba kungi qo‘shma bayonotda.
Evropa Ittifoqi xuddi shu tashvishlarni biroz yumshoqroq tilda bayon qilgan holda o‘z bayonotini e’lon qildi: "Faqatgina virusning kelib chiqishini va uning odam populyasiyasiga yuqishini puxta ko‘rib chiqish orqali biz ushbu pandemiyani yaxshiroq anglab, nazorat qila olamiz va kelajakda sog‘liqqa tegishli favqulodda vaziyatlarning oldini olishimiz va ularga tayyorlanishimiz mumkin bo‘ladi"
"Tadqiqotning kech boshlangani, mutaxassislarning safarbar etilgani va dastlabki namunalar va tegishli ma’lumotlarning cheklanganligi uchun afsuslanabiz bugungi kungacha olib borilgan ishlarni va bugun e’lon qilingan hisobotni foydali qadam deb bilamiz", deyiladi unda.
