Трамп Киевга муҳлат берди

АҚШ президенти Дональд Трамп Украинага можарони тартибга солиш бўйича америкаликлар тайёрлаган «тинчлик режаси»га расмий жавоб бериш учун — 27 ноябргача — қатъий муддат белгилади. Бу ҳақда Financial Times ёзмоқда. Нашр ҳужжат атрофидаги кейинги жараёнлар учун эҳтимол бўлган учта сценарийни тасвирлаган, унда Киев учун оғир ҳисобланган бирқатор ён беришлар назарда тутилган.

FT манбаларига кўра, агар Киев таклиф қилинган шартларни рад этса, Трамп ўзининг сайловолди ваъдасини бажариб, Украинага ҳарбий ёрдамни тўхтатиши мумкин. Нашр маълумотларига қараганда, Еврoиттифоқда бундай вариант бутун Европа хавфсизлик тизими учун жуда хавфли деб баҳоланмоқда.

Агар Украина режани музокаралар асоси сифатида қабул қилса, лекин уни қайта ишлаш шарти билан, бу ҳолат томонларни диалогга рози бўлиши ва энг қаттиқ талабларни юмшатишга ҳаракат қилиши билан боғлиқ бўлади. Таҳлилчилар бу йўлни энг реалистик деб ҳисоблашади, чунки у манёвр ва мувозанатга келиш имконини қолдиради.

23 ноябр куни Женевадаги учрашувдан сўнг Вашингтон ва Киев дастлабки ҳужжатни қайта ишлаш ва режанинг аниқлаштирилган доирасини белгилашга келишиб олди. АҚШ давлат котиби Марко Рубио тортишилаётган бандлар сони қисқарганини билдирган, аммо хавфсизликка оид асосий масалалар ҳамон очиқлигича қолганини таъкидлаган.

Шунингдек, келишмовчиликлар ва ноаниқ иборалар жараённи тўсиб қўйиши, можаро давом этиши ва дипломатик уринишлар тўхтаб қолиши эҳтимоли ҳам бор. FT бундай сценарий эскалацияни кучайтириши ва Украина давлатчилигининг келажагини хавф остига қўйиши мумкинлигидан огоҳлантиради.

Нашр маълумотларига кўра, 28 банддан иборат режа Украинадан Донбасснинг бир қисмидан воз кечишни, НАТОга киришдан расман воз кечишни ва армия сонини қисқартиришни назарда тутади. Москва ҳужжатни музокаралар учун асос сифатида кўриб чиқишга тайёрлигини билдирган, бироқ олдиндан ўт очишни тўхтатмасдан, ҳар томонлама келишувни талаб қилмоқда.

Европа мамлакатлари ўз навбатида юмшатилган ҳудудий ён беришлар ва НАТО модели бўйича хавфсизлик кафолатларини ўз ичiga олган альтернатив таклиф тайёрлаган. Бироқ FT маълумотларига кўра, Киев АҚШ режасига жорий ҳафта охирига қадар якуний жавоб бериши керак.