Глобал қарз 315 триллион долларга етди: асосан қайси сектор қарзга ботган?

Дунё мамлакатлари қарзи 2024 йилнинг биринчи чорагида янги рекордни қайд этди ва атиги уч ой ичида 1,3 триллион долларга ошди.

Қарз олишдаги бу тўфон иқтисодиётлар бўйлаб кенг тарқалган тенденциядир. АҚШ ва Япония ривожланган иқтисодий давлатлар орасида бу қарзга энг катта ҳисса қўшган бўлса, Хитой, Ҳиндистон ва Мексика ривожланаётган бозорларда энг катта улушни эгаллади. Умуман олганда, глобал қарзнинг ялпи ички маҳсулотга нисбати 333 фоизга етди, чунки қарзга хизмат кўрсатиш бўйича юқори харажатлар ва ўсиб бораётган қарз юклари кўпайишда давом этмоқда.

Ўсиб бораётган қарз тоғи

Қуйида биз 2024 йилнинг биринчи чорагида глобал қарз 315,1 триллион долларга кўтарилганини кўрсатамиз:

• 2024 йил 1-чорак $315,1Т
• 2023 йил 4-чорак $313,8Т
• 2023 йил 3-чорак $305,3Т
• 2023 йил 2-чорак $306,2Т
• 2023 йил 1-чорак $307,0Т
• 2022 йил 4-чорак $297,8Т
• 2022 йил 3-чорак $289,0Т
• 2022 йил 2-чорак $298,2Т
• 2022 йил 1-чорак $307,6Т
• 2021 йил 4-чорак $304,7Т

Пандемия бошланганидан бери қарз 21 фоизга ошиб, глобал жами миқдорга 54,1 триллион долларни қўшди.

Бугунги кунда қарзнинг энг катта улуши 94,1 триллион долларни ташкил этган номолиявий корпорациялар ҳиссасига тўғри келади, давлат қарзлари эса 91,4 триллион доллар билан кейинги ўринда. Шу билан бирга, молия сектори 70,4 триллион доллар, уй хўжаликлари эса 59,1 триллион доллар қарзга эга.

Рағбатлантириш чоралари қарз олиш оқимини кучайтирган бўлсада, бу кўплаб иқтисодларни янада хавфли ҳолатда қолдирмоқда. Америкада қарзга хизмат кўрсатиш харажатлари мудофаа харажатларидан кўпроқ бўлиб, фоизлар тўлови янада ошиши кутилмоқда. Натижада, ҳукумат ўз қарзларини енгиш учун солиқларни ошириши ёки харажатларни қисқартириши керак бўлиши мумкин. Ҳозирча ҳеч бир сиёсий партия мамлакатнинг фискал барқарорлигини таъминловчи мазмунли стратегияга эга эмас.