АҚШ Жаҳон Савдо Ташкилотининг даври тугади деб ҳисобламоқда

АҚШ вакиллари Жаҳон Савдо Ташкилоти (ЖСТ) дипломатларига ташкилотнинг камситишларга йўл қўймаслик ҳақидаги асосий тамойилига асосланган савдо ҳамкорлари ўртасида яқинлашув даври тугаганлигини эълон қилган меморандум юборди.

Бу ҳақда Financial Times (FT) хабар бермоқда.

Financial Times маълумотларига кўра, ҳужжат 2026 йил март ойида Камерун пойтахти Яунде шаҳрида бўлиб ўтадиган ЖСТ вазирлар конференциясининг 14-сонли конференциясида асосий муҳокама мавзуси бўладиган ташкилотни ислоҳ қилиш бўйича муҳокамалар чоғида тарқатилди.

"Энг қулай давлат тамойили (ЖСТнинг асосий камситилмаслик принципи, унга кўра, агар бирор мамлакат бир давлатга савдо устунлигини берса, уни ЖСТнинг барча аъзоларига бериши керак) савдо ҳамкорлари ўртасида яқинлашув чуқурлашиб бораётган даврга мўлжалланган эди", — дейилади газета ҳужжатдан иқтибос келтирган ҳолда. "Бу кутиш содда эди ва бу давр ўтди."

Financial Times таъкидлаганидек, олти саҳифали ҳужжатда Қўшма Штатларнинг ташкилотга, Хитойнинг йирик савдо профицити тўплангани учун ва Ҳиндистоннинг ЖСТ қарорларини қабул қилиш жараёнини такомиллаштиришга тўсқинлик қилгани учун шикоятлари санаб ўтилган. Хусусан, бу ЖСТ аъзоларининг тор коалициялар тузиш, ташкилот доирасида муайян савдо масалалари бўйича кўп томонлама битимлар тузиш имкониятларини блокировка қилиш билан боғлиқ. Ташкилотнинг 166 аъзонинг барчасига бир хил савдо қоидалари қўлланиладиган ҳозирги энг қулай давлат тамойили бундай келишувларга йўл қўймайди.

"Агар аъзо давлатлар ЖСТ доирасида кўп томонлама шартномалар туза олмасалар, биз тан олишимиз керакки, ЖСТ музокаралар ўтказиш учун қулай форум эмас", — дейилади Америка ҳужжатида.

Аввалроқ ЖСТ бош директори Нгози Оконджо-Ивеала халқаро меъёрий-ҳуқуқий базани, хусусан, қарорлар қабул қилиш учун барча аъзолар томонидан бир овоздан маъқулланишини талаб қилувчи консенсус тизимини ислоҳ қилиш зарурлигини маълум қилган эди. Унинг сўзларига кўра, бу механизм қарор қабул қилиш жараёнини сезиларли даражада секинлаштиради.