Tramp gaz narxini tushirdim deb da’vo qilmoqda, lekin voqea murakkabroq

Amerikada benzin narxi o‘tgan yilga nisbatan arzonroq bo‘lsa-da, bu narxni pasaytirishda Prezident Donald Tramp qanchalik hissa qo‘shgani masalasi tahlilchilar orasida bahsli.

Amerika bo‘ylab benzin narxi tushdi va Tramp buni o‘z yutug‘i sifatida ko‘rmoqchi. U jurnalistlarga aytdilar: “Har bir narx tushdi. Energiya eng katta narx. Benzin deyarli 2 dollarga tushdi.” Lekin, AAA ma’lumotlariga ko‘ra, Amerika bo‘yicha o‘rtacha benzin narxi hozirgi kunda $3,08 atrofida.

Oktyabr oyi oxirida Oq uy gaz narxining to‘rt yillik minimumini nishonlab, buni Tramp siyosati bilan bog‘ladi. Haqiqatda, inflyasiya o‘sishiga qaramasdan, amerikaliklar bir yil oldinga qaraganda bir necha sent arzon benzin olishmoqda. Milliy o‘rtacha narx yil oxirigacha $3 dan past bo‘lishi mumkin — bu ko‘rsatkich sobiq Prezident Jo Bayden davrida erishilmagan.

Oq uy vakili Teylor Rodjers bildirganidek: “Prezident Trampning energiyani rivojlantirish dasturi sabab, amerikaliklar benzin narxini arzonroq to‘lamoqda. U Baydenning qiyin regulyasiyalarini bekor qildi va neft va gaz kompaniyalariga ‘DRILL, BABY, DRILL’ qilish imkoniyatini berdi.”

Shu bilan birga, sanoat tahlilchilari narx tushishi uchun Tramp qanchalik mas’ul ekanini baholashda turlicha fikrda. Ular ta’kidlashicha, global neft narxi asosiy omil hisoblanadi.

Bob Maknalli, sobiq Prezident Jorj Bushga maslahatchi va Rapidan Energy Group prezidenti: “Har qanday prezidentning neft narxiga ta’siri odatda cheklangan. Trampning gaz narxini pasaytirishdagi da’volari uchun u faqat yordamchi sifatida hisoblanishi mumkin.”

Qayd etilishicha, neft narxi Tramp vakolatga kirishganidan beri taxminan 25 foiz tushdi, asosiy sabab — OPEC+ mamlakatlari ishlab chiqarishni oshirgani.

Energetika eksperti Emi Jaffe fikricha, Trampning global mojaro va geosiyosiy nizolarni tinch yo‘l bilan hal etish harakatlari neft narxiga ta’sir qilgan bo‘lishi mumkin.

Kolumbiya universiteti energetika siyosati markazi direktori Jeyson Bordoff esa Trampning ichki energiya ishlab chiqarishini ko‘paytirish siyosati “ahamiyatli natija bermadi” deb hisoblaydi. Eng katta ta’sir, u ta’kidlaganidek, “dunyodagi boshqa manbalardan kelayotgan ta’minot”dir.

Shu bilan birga, amerikaliklar elektr energiya narxining o‘sishi tufayli ham qiyinchilikka duch kelmoqda. Tramp saylov oldidan elektr narxini yarimlashni va’da qilgan, ammo AQSh bo‘yicha elektr narxi bir yilda 5,1% oshdi.

Ekspertlar ta’kidlashicha, benzin narxining pasayishi Tramp uchun siyosiy yutuq sifatida ko‘rinsa-da, elektr energiyasi va umumiy energiya xarajatlari masalasi yangi siyosiy bahs ob’ektiga aylangan.