Трамп «Минск келишувлари – 3»ни таклиф қилди

Дональд Трамп президент бўлгач, Украинадаги урушни президентликка киришидан олдин ҳам – 24 соат ичида тўхтатишини бир неча бор таъкидлаган. Бироқ Трамп бу мақсадга қандай эришишни режалаштираётганини аниқ тушунтирмади. Ўз даврасидаги сўнгги маълумотларга кўра, у тинч йўл билан келишув асосини ташкил этувчи «Минск келишувлари 3»ни таклиф қилмоқчи ва уларни амалга ошириш Европа давлатларига юклатилади, деб ёзади Financial Times.

Республикачилар режаларининг баъзи тафсилотлари Трампнинг вице-президентликка номзоди Жеймс Девид Вэнс туфайли маълум бўлди. Вэнc Россия ва Украина қўшинлари ўртасидаги алоқа чизиғи бўйлаб демилитаризация зонасини яратишни таклиф қилди, бу эса Россиянинг такрорий бостириб киришининг олдини олиш учун қаттиқ мустаҳкамланади. Бунинг эвазига Украина бетарафлик орқали суверенитетини сақлаб, НАТОга қўшилишдан бош тортади.

Украина президенти Владимир Зеленский бу таклифни рад этиб, уни «радикал» деб атади ва Украина ўз ҳудудларидан воз кечиш ниятида эмаслигини таъкидлади.

У билан узоқ вақт ишлаган Трамп маслаҳатчиси Трамп 2014 ва 2015 йиллардаги Минск келишувларини, бу сафар уларнинг бажарилишини назорат қилиш механизмлари билан қайта кўриб чиқишни режалаштираётганини тушунтирди. Бироқ, янги келишувга риоя этилиши НАТО ёки БМТ эмас, балки Европа қуролли кучлари томонидан назорат қилиниши керак, деди маслаҳатчи. Трамп АҚШ армияси бу жараёнга аралашмаслиги ва уни Европа молиялаши кераклигини таъкидлайди.

Марказий разведка бошқармасининг собиқ таҳлилчиси Фред Флейтз Россияни мулоқотга кўндириш учун Украинанинг НАТОга аъзолиги музокаралардан четлаштирилишини қўшимча қилди. Унинг сўзларига кўра, можаро «музлатиб қўйилиши» мумкин, ҳудудни ўтказмасдан ёки Украинанинг босиб олинган ерларга даъволаридан воз кечмасдан, узоқ муддатли ечим Владимир Путин сиёсий майдонни тарк этгунга қадар кечиктирилади.

Республикачиларнинг миллий хавфсизлик бўйича асосий спикерларидан бири Майк Вальснинг айтишича, Трамп Россияга иқтисодий босим ўтказиш ниятида. Трамп Қўшма Штатларда ишлаб чиқаришни кўпайтириш орқали жаҳон нефть ва газ нархини туширишга ҳаракат қилиши мумкин. Бу Россия иқтисодиётига жиддий таъсир қилади, дейди Вэлс.

Трампга яқин одамлар, унинг биринчи муддатида Исроил ва араб давлатлари ўртасидаги келишувлар бўйича воситачилик қилган муваффақиятини таъкидлаб, тинчлик келишувига эриша олишига ишонишади.