Трамп Канада билан савдо музокараларини "дарҳол" тўхтатишини эълон қилди

АҚШ Президенти Доналд Трамп Канада билан савдо музокараларини "дарҳол" тўхтатишини эълон қилди, чунки ушбу мамлакат йирик технологик компанияларга қарши солиқларни жорий этишга киришмоқда.

Қўшни давлатлар июль ўрталаригача савдо битимига эришишга ҳаракат қилаётган бир пайтда Трамп ижтимоий тармоқларда бу қарорини эълон қилди.

Йил бошида Трамп савдо урушига бошчи бўлиб, Канада маҳсулотларига бож жорий этгани сабабли икки давлат бир-бирининг маҳсулотларига тарифлар қўллади. У, шунингдек, Канадани "иқтисодий куч" ёрдамида аннексия қилиш билан таҳдид қилган эди.

Жума куни Трамп Канада томонидан технологик компанияларга нисбатан жорий қилинган "қўпол солиқ" туфайли музокараларни якунлаётганини айтди ва бир ҳафта ичида чегара орқали олиб ўтиладиган маҳсулотларга янги божлар эълон қилинишини маълум қилди.

"Канада билан барча савдо музокаралари шу ондан бошлаб тўхтатилади," — деб ёзди у ижтимоий тармоқларда.
"АҚШ билан савдо қилиш учун Канада қандай бож тўлаши кераклигини яқин 7 кун ичида эълон қиламиз."

Канада Бош вазири Марк Карни журналистларга қисқача изоҳ берар экан, музокаралар давом этишини билдирди:

"Биз ушбу мураккаб музокараларни канадаликлар манфаатини кўзлаб давом эттирамиз," — деди у.

Марк Карни ва Трамп сўнгги марта 2025 йил 6 май куни Оқ уйда учрашган.

Карни BBCга берган интервьюсида:

"Биз Трамп билан ўз шартларимиз асосида музокара олиб борамиз," — деган эди.

Канаданинг 3% миқдоридаги рақамли хизматлар солиғи АҚШ билан муносабатларда жиддий тўсиқ бўлиб қолмоқда. Бу қонун ўтган йили кучга кирган ва биринчи тўловлар айнан душанба куни амалга оширилиши керак.

Бизнес гуруҳлари бу солиқ Amazon, Apple ва Google каби АҚШ компанияларига йилига 2 миллиард доллардан ортиқ зарар етказишини тахмин қилмоқда.

Канада расмийлари бу масала АҚШ билан олиб борилаётган савдо музокараларида муҳокама қилинишидан умид қилган эди. Трамп ва Карни ўртасидаги нисбатан илиқ муносабатлар музокараларга ижобий таъсир кўрсатиши кутилган эди.

Бироқ, Трампнинг сўнгги баёноти келажакдаги битим имкониятларига шубҳа солмоқда. У авваллари ҳам ижтимоий тармоқларда таҳдидлар орқали музокараларга босим ўтказишга ҳаракат қилган.

Масалан, ўтган ой Трамп Европа Иттифоқидан АҚШга олиб кирилаётган маҳсулотларга божларни ошириш билан таҳдид қилган, бироқ бир неча кун ичида орқага қайтган эди.

Канада Савдо палатаси раҳбари Кендис Лайинг бу борада шундай деди:

"Битим муддати яқинлашар экан, кутилмаган воқеалар юз бериши мумкин."

"Сўнгги ойларда музокараларнинг оҳанги ва мазмуни яхшиланган эди. Биз бу йўлда ижобий силжиш давом этишига умид қиламиз."

Трампнинг биринчи президентлик даврида Оқ уй кўплаб давлатлар рақамли хизматлар солиғини жорий қилишни бошлаганда кескин қаршилик билдирган эди.

Халқаро муносабатлар кенгаши аъзоси Ину Малакқа кўра, Трампнинг бу таҳдиди музокараларни тезлаштиришга қаратилган босим тактикаси бўлиши мумкин, бироқ шу билан бирга бу Канада билан келишув йўлларини очиб бериши ҳам мумкин.

"Бу, эҳтимол, Карни хоҳлаган очилиш эмас... лекин музокараларни тезлаштириш учун бир имконият яратади," — деди у.

АҚШ — Канаданинг энг йирик савдо ҳамкори бўлиб, ўтган йили $400 миллиарддан ортиқ маҳсулот харид қилган.

Йил бошида Трамп гиёҳванд моддалар контрабандасига қарши чоралар сифатида 25% бож жорий қилган эди.

Автомобиль, пўлат ва алюминийга янги божлар ҳам икки давлат ўртасидаги алоқаларни чигаллаштирди. Автомобиль қисмлари АҚШ, Мексика ва Канада ўртасида бир неча марта ҳаракат қилади ва бу тарифлар бутун таъминот занжирини хавф остига қўяди.

Бизнесларнинг кучли босими остида Трамп баъзи маҳсулотларга истиснолар жорий қилган, Канада эса АҚШ маҳсулотларига ўзининг жавоб божларини қўллаган эди.

Жума куни Трамп музокараларни тўхтатишини эълон қилгач, АҚШ фонд бозори қисқа муддат тушди, бироқ кун якунида S&P 500 рекорд даражада ёпилди.