Bugun 29 mart, 2024 yil, juma

КИР

Buyuk alloma Abu Mansur Moturidiy nasihatlari

Buyuk alloma Abu Mansur Moturidiy nasihatlari

Shayx Abu Mansur Muhammad ibn Muhammad ibn Mahmud Moturidiy taxminan 870 yili hozirgi Samarqand viloyatining Moturid qishlog‘ida tug‘ilib, 975 yili vafot etgan. U Samarqandning Chokardiza qabristoniga dafn etilgan. Moturidiy xususiy muallimlarda, so‘ngra esa Samarqand madrasalarida tahsil ko‘rgan. Olim umr bo‘yi Samarqand madrasalarida mudarrislik qilgan. Moturidiy “Kitob – at tavhid”, “Kitob al-usul”, “Ta’vilot al Qur’on” (Qur’on tafsiri) cingari o‘nlab ilmiy-nazariy asarlar, “Nasihatnoma” asarlar muallifidir. Buyuk olimning islom ta’limoti sofligini asrashda xizmati katta. Navoiy “Nasoyim-ul-muhabbat”da Moturidiyning ruhiy-ilohiy qudrati haqida alohida hikoyat keltirgan. Uning “Nasihatnoma”si X asr Nasihatnomasining eng yaxshi namunalaridan bo‘lib, kitobxonni ilm o‘rganishga, kasb egallashga, yaxshi xulq egasi, insonparvar, shirinsuxan, saxovatpesha bo‘lishga undaydi.

Quyida ushbu asardan tarjimani e’tiboringizga havola etamiz.

BIRINCHI BOB 

- Xudoga takya qilmoq kerak. Nimani xohlasang U beradi.

- Uni asra, U ham seni asraydi.

- U berganni hech kim tortib ololmaydi.

- Unga kim itoat etsa, hamma unga farmonbardor bo‘ladi.

- Kimdakim Undan qo‘rqsa, boshqalar sendan qo‘rqishadi.

- Tavhidni umring sarmoyasi deb bil.

- Dunyoparast bo‘lma, Xudoning dushmanini sevgan bo‘lasan.

- Chin e’tiqod bezavol ganjdir.

- Martabani sabrdan izla.

- Qurolingni ilmdan yasa.

- Saxovatpesha bo‘l.

- Faqirlikni faxr bil.

- Oxirat yo‘l ozuqasini taqvodon ko‘zla.

- Oxirat yo‘lini taqvodan qur.

- Ibodatdan shodlik ista.

- Rostgo‘ylikda kamol izla.

- O‘limni aslo unutma.

- Shodlikni ibodatdan ko‘zla.

- Haq hukmiga rozi bo‘l.

- Farishtalar, Rasuli akram va Alloh kitobini hurmat qil.

- Haq so‘zini imon bil.

- Yaxshilar bilan do‘stlash.

- O‘zingdan qochib Haqqa yetgin.

- Halolni-halol, haromni-harom bilishga o‘rgan.

- Dushmanga ozor berma, ammo qo‘lingdan kelsa mahv et.

- Xorlik istasang xiyonatchi bo‘l.

- Be’manilardan hazar qil.

- Nodonni tirik sanama.

- Sabrli bo‘l, murodingga yetasan.

- Har bir ishda hamkor izla.

- O‘zlikni anglashni buyuk xislat bil.

- Donishingni xor qilma.

- Kam gapir, oz yeginu kam uxla.

- Xilofkorlikdan qoch, Allohdan noumid bo‘lma.

IKKINCHI BOB

- Taqvoni qo‘rqmas askar bil.

- Dono ko‘ringan nodondan hazar qil.

- Ilmda hammadan kamtar bo‘l.

- O‘rgan va o‘zgalarga o‘rgatgin.

- Eshitmagan narsang haqida gapirma.

- Birovga haddan tashqari tanbeh ham berma, behudaga maqtama ham.

- Qulog‘ing bilan eshitganingni mahkam tut.

- Rost gapiru o‘zgalarning aybini kovlama.

- So‘ramasalar javob berma, aytmagan joyga borma.

- Xarid qilinmaydigan narsani sotma.

- Olinmaydigan narsani sotma.

- Kaltak yemayin desang, begunohga qo‘l ko‘tarma.

- Yaxshilikni jondan izla.

- O‘zgalar qalbini ovlamoqchi bo‘lsang, yaxshilik qilishga odatlan.

- Baloni takobirlik natijasi bil.

- Qalbingni hasad o‘ti bilan kuydirma.

- Balodan ibrat ol.

- Hamisha sir asrovchi bo‘l.

- Jafopesha bo‘lma.

- Me’yori bilan yegin, nizomi bilan gapirgin.

- Xushxulq va beozor bo‘l.

- Tavfiqni Xudoning fazilati bil.

- Kishilarga qattiq gapiruvchi bo‘lma.

- Boylikni iqbol bil, uni xarj etmaslikni esa badbaxtlik bil.

UCHINCHI BOB

- Har kimning nonini yeya berma, ammo  hammaga non yedir.

- Molu davlat orqasidan yuguruvchi bo‘lma.

- Haq xikmatini ilmingdan afzal bil.

- Ilmingni ehtiyot qil.

- Alloh hikmatini o‘z bilimingdan yuksak bil.

- O‘zingni ta’rif etishdan saqlan.

- Hamisha Alloh shukronasida bo‘l.

- Jonni omonat bil.

- Allohni hamisha berguvchi, deb bil.

- Umringni inoyat bil.

- Tadbirni taqdir bilan bog‘la.

- Sog‘likni g‘animat bil.

- Oxiri ziyon keltiradigan foydaning atrofida o‘ralashma.

- Ajalni hech qachon faromush qilma.

- Ilm o‘rganishdan aslo tinchima.

- Kalondahanlik qilma.

- Nasiyani mol deb bilma.

- Martabayu izzatni ilmdan izla.

- Shahvat asiri bo‘lma.

- Afv etmoqni hech kimdan darig‘ tutma.

- Rost yo‘lda yengiltaklik qilma.

- Sulhning iloji bo‘lmasa, jang¬dan qochma.

- Dushmanni haqir bilma.

- Do‘sting ming bo‘lsa ham kam.

- Har qanday dushmandan ehtiyot bo‘l.

- Sendan qo‘rqqandan sen ham qo‘rq.

- Dushmaningning dushmani bilan do‘st tutin.

- Do‘stlaringning do‘stlari orasida bo‘l.

- Do‘stingning dushmanidan g‘ofil bo‘lma.

- Rahmsizga shafqat qilma.

- Nokasdan qarz olma.

- Ajdodlaring qadrini e’zozla.

- Johil zohidga inonma.

- Omonatga xiyonat qilguvchi bo‘lma.

- Sinamagan odam bilan safarga chiqma.

- Hirsu xusumatni najosat bil.

- O‘z misqolingni o‘zgalar botmonidan afzal bil.

- Odamlarning oldida nima desang, orqasidan ham o‘shani gapir.

- Birovning moliga muhtoj ekansan, bilgilki, uning qulisan.

TO‘RTINCHI BOB

 - Behudalikni ofatlarning boshi bil.

- Birovning minnatini ko‘taru, minnat qilguvchi bo‘lma.

- Tilingni hamisha dashnomdan tiygil.

- Hojat chiqarishni buyuk ish deb bil.

- Yaxshilik qilganingni aytib yurguvchi bo‘lma.

- Yomonlikni ofatlarning boshi, deb bil.

- Yomonlarga yordamlashma.

- Do‘stlaringni yomonlaguvchi bo‘lma.

- Yomonlarni o‘zingga yo‘latma.

- Dushmaning bilan inoqlashgan do‘stdan qo‘rq.

- O‘zgalar g‘amidan xursand bo‘lma.

- Senga ishi tushgan odamni ranjitma.

- Tuhmat bor joydan qoch.

- Ota xatosi uchun tanbeh berma.

- Sultonga gustohlik qilma.

- Darvesh qardoshingni shod tut.

- G‘amgusor bo‘ladigangagina dardingni ayt.

- Sharobu taomni kam ye, ko‘pini o‘zgaga ber—esin.

- Xalq bilan shunday yashaki, ular hamisha sen bilan bo‘lishsin.

- Shuhratmandlikda o‘zingdan ketma.

- Birovlarning g‘amidan shodlanuvchi bo‘lma.

(davomi bor....)

O‘zbekiston xalqaro islom akademiyasi

Qur’onshunoslik yo‘nalishi

1-bosqich magistranti

Tojiddinov Abdusamad Abdulbosit o‘g‘li

Manba: muslim.uz

Kiritildi: 22:10 23.02.2020. O'qildi: 2029 marta. Fikrlar soni: 0 ta.
telegram channel

Bo'limga tegishli qiziqarli xabarlar

Eng ko'p o'qilgan yangilik

Fikr bildirish uchun qaydnomadan o'tishingiz so'raladi va telefon rakamni tasdiklash kerak buladi!